Αναλύσεις Πολλαπλών Κριτηρίων

Η ΕιΔήμων εξειδικεύεται στην εκπόνηση σε μελέτες που χρησιμοποιούν την μεθοδολογία της Ανάλυσης Πολλαπλών Κριτηρίων (ΑΠΚ). Η ΑΠΚ ενδείκνυται σε προβλήματα όπου απαιτείται αξιολόγηση εναλλακτικών επιλογών σε σχέση με παραπάνω του ενός κριτήρια. Βασίζεται σε μια διαδικασία ταξινόμησης που θα πρέπει να βασίζεται σε κάποιου είδους βαθμολογία η οποία θα απορρέει από την συνολική επίδοση μιας πρακτικής σε μια σειρά από κριτήρια που θεωρούνται αντιπροσωπευτικά των χαρακτηριστικών που ιδανικά θα πρέπει να διαθέτει μια καλή πρακτική. Συνεπώς, αρχικά θα έπρεπε να προσδιορισθεί τι θεωρείται ως καλή πρακτική και συγκεκριμένα ποια κριτήρια/προδιαγραφές θα πρέπει να πληροί και τα οποία αντικειμενικά την καθιστούν Καλή Πρακτική.

Ως ένα σύνολο από τεχνικές, η ΑΠΚ προσφέρει διάφορους τρόπους διαχωρισμού ενός σύνθετου προβλήματος σε απλούστερα τμήματα, μέτρησης του βαθμού επίτευξης των στόχων, ζυγίσματος/στάθμισης των κριτηρίων και επανένωσης των τμημάτων

 

Ουσιαστικά ο σκοπός της είναι να έχει το ρόλο ενός εργαλείου υποστήριξης της διαδικασίας λήψης μιας απόφασης αλλά όχι κατ’ ανάγκη να εντοπίσει τη λύση.

Ύπαρξη Πολλαπλών Κριτηρίων

Οικονομική Ανάπτυξη
Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα
Κοινωνική Συνοχή
Συνάφεια & Μεταφορικότητα

Για την επιτυχή εφαρμογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης, είναι απαραίτητο να εξετασθεί ένας ικανός και αναγκαίος αριθμός κριτηρίων που θα δίνουν μία αντιπροσωπευτική και πλήρη εικόνα των περιπτώσεων που διερευνώνται. Επίσης, είναι απαραίτητο να καθορισθεί η σπουδαιότητα κάθε κριτηρίου και κάθε παραμέτρου ξεχωριστά στη συνολική αξιολόγηση, ανάλογα με το βαθμό σημαντικότητας τους (καθορισμός συντελεστών βαρύτητας).

Διαμόρφωση συντελεστών βαρύτητας ανά κριτήριο αξιολόγησης

Ο συντελεστής βαρύτητας για κάθε ένα από τα κριτήρια προσδιορίζεται ανάλογα με το βαθμό σπουδαιότητας που εκτιμάται ότι έχει το κάθε κριτήριο. Το άθροισμα των συντελεστών πρέπει να είναι ίσο με 100%.

Η ΑΠΚ είναι και μια μέθοδος να εξετάζει κανείς πολύπλοκα προβλήματα που χαρακτηρίζονται από στόχους ή κριτήρια εκ των οποίων κάποια μπορούν να λαμβάνουν χρηματικές αξίες και κάποια όχι, με το να τα αναλύει σε πιο διαχειρίσιμα επί μέρους τμήματα. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνει την αξιοποίηση των διαθέσιμων δεδομένων και τη λήψη αποφάσεων σε κάθε τμήμα του προβλήματος ξεχωριστά και κατόπιν επιτρέπει την επανασύνθεση των επιμέρους τμημάτων προκειμένου να παρουσιάσει μια κατανοητή, συνεκτική και συνολική εικόνα του προβλήματος σε εκείνους που θα κληθούν να πάρουν την τελική απόφαση.

Πολυκριτηριακή ανάλυση απλής μεθόδου (Γραμμικό Προσθετικό Μοντέλο)

Το Γραμμικό Προσθετικό Μοντέλο είναι το πιο διαδεδομένο και απλούστερο εργαλείο υποστήριξης λήψης αποφάσεων με ανάλυση πολλαπλών κριτηρίων για την αξιολόγηση ενός αριθμού εναλλακτικών επιλογών (σεναρίων) αναφορικά με πολλαπλά κριτήρια απόφασης (multiple decision criteria) (Fishburn, 1967).

Το Γραμμικό Προσθετικό Μοντέλο βρίσκει εφαρμογή, στις περιπτώσεις όπου θεωρείται πως τα κριτήρια είναι, με βάση την προτίμηση, ανεξάρτητα μεταξύ τους. Το γραμμικό μοντέλο δείχνει, πως οι αξίες μιας επιλογής για τα πολλά κριτήρια, μπορούν να συνδυαστούν και να δώσουν μια συνολική τιμή, μέσω πολλαπλασιασμού της αξίας αυτής του κάθε κριτηρίου με το συντελεστή βαρύτητας αυτού, και στη συνέχεια αθροίζοντας όλες τις σταθμισμένες τιμές μαζί. Η εφαρμογή του μοντέλου αυτού προϋποθέτει τα κριτήρια να είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους. Οι προσεγγίσεις πολυκριτηριακής ανάλυσης χρησιμοποιούν συχνά ως βάση το μοντέλο αυτό και βρίσκουν εφαρμογή σε ένα μεγάλο πεδίο ζητημάτων.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί μόνο όταν τα δεδομένα, δηλαδή οι τιμές των επιδόσεων των παραμέτρων μπορούν να εκφραστούν με τις ίδιες μονάδες μέτρησης. Σε διαφορετική περίπτωση είναι σαν να «προσθέτουμε μήλα με πορτοκάλια». Η διαδικασία μετατροπής των διαφορετικών μονάδων μέτρησης της επίδοσης των εναλλακτικών επιλογών ανάλογα με το είδος του κριτηρίου για το οποίο βαθμολογούνται επιτυγχάνεται με τη δημιουργία κλίμακας για τα σκορ ώστε να είναι συγκρίσιμα, την εφαρμογή των βαρών και τέλος το άθροισμα των τιμών αυτών. Στην παρούσα βαθμολόγηση όλα τα σκορ κυμαίνονται στο ίδιο διάστημα 0 έως 10, και έτσι είναι συγκρίσιμα.